Virtueel Museum Grimbergen

Het 'hof te Potaarde'
 


Het ‘ hof te Potaarde’

Tussen Grimbergen-centrum en anderzijds het kasteel Boechout en het dorp van Meise ligt het Sprietveld. Het is een enorme heuvel en uitstekend landbouwgebied, dat tussen drie grote boerderijen was verdeeld. Het zijn, dicht bij het dorp de bekende Spiegelhoeve en het Hof ter Weerde, en aan de kant van Meise (vlakbij de A12) het Hof te Potaarde.

Het is een goed bewaarde en indrukwekkende gesloten hoeve met geplaveid binnenplein. Ooit maakte ze deel uit van de bezittingen van de heren van Bergen (Grimbergen).Door huwelijk kwam ze in de jaren zestienhonderd in handen van de Merodes. De oudste verbindingsweg met Grimbergen was de huidige Potaardestraat die langs de Nekker liep, om dan voorbij de 'sGravenmolen op de Hoge Beekkant de Brusselsesteenweg te bereiken. Aan de andere kant van de hoeve bereik je op een halve kilometer (onder de Ringtunnel door) de Oude Mechelsebaan. Links van de hoeve is er een veldweg over het Sprietveld, die bovenaan in twee splitst, en enerzijds naast de Spiegelhoeve uitkomt en anderzijds in het verlengde ligt van de huidige Triohofstraat, die vroeger de Potaardebaan werd genoemd. Potaarde heette officieel “Hof van den Heere Prins de Berges” en was tot in 1907 met 46 ha de vijfde grootste hoeve uit de wijde omgeving. In de in het Frans opgestelde beschrijving lezen we dat Charleroy 71 ha bewerkte, Ter Tommen 55, de hoeve Groenveld 53 en de oude Frankische kasteelhoeve Poddegem 51 hectaren.

Achteraf werd ‘Potaarde’ door de families Coosemans-De Vleminck en Verschueren bewoond. Op de voorgevel van de hoeve prijkt de datum 1768 en onder de gesmede naam 'Potaardehof’ is een mooi Mariakapelletje ingemetseld. De gevel was vroeger lager, met schaliedak.

Eind van de jaren achttienhonderd werd de familie Balcaen eigenaar van het goed en dochter Julia huwde met Gustaaf De Vos. Deze was ondermeer gemeenteraadslid te Grimbergen en voorzitter van het OCMW. Het echtpaar Edmond De Vos en Rita De Valck zijn (sedert 1971) de derde generatie van deze familie die Potaarde bewoont en bewerkt.

De paardenstallen op de geplaveide binnenkoer werden als kerststal voorgesteld in de abdijkerk van Grimbergen.

Naast de hoeve staan nog enkele gerestaureerde huisjes : het eerste werd in de jaren negentientachtig geruimde tijd bewoond door de wereldbekende jazz-gitarist en harmonicaspeler, de Brusselaar Jean 'Toots' Thielemans, die zowat de helft van het jaar in New-York woonde. Nu heeft hij zijn Brusselse stek in Rixensart bij Waterloo. Oorspronkelijk waren de twee huizen een woonhuis en een aparte schuur, samen het boerderijtje van de familie Vander Veken.

De bekende Sprietmolen (naast de A12) aan de Maalbeek was tot in 1907 nauw verbonden met het Hof van Potaarde.

(SD)
 


Potaardehof

Potaardehof