Het "Hof Leonard"
Beigemse steenweg nr 283, Beigem
Het Hof Leonard was naar verluidt een tolhuis en werd opgetrokken in 1716 (zie
gevelankers) als een vrijstaand breedhuis en in de loop van de 19de en 20ste
eeuw uitgebouwd tot een semi-gesloten hoeve met herberg.
De naam is afkomstig van de vorige eigenaars die er een restaurant uitbaatten.
Voorheen restaurant "Den Grendel" genoemd, naar de grendel die een doorgangsweg
afsloot waarop een erfdienstbaarheid rustte.
Semi-gesloten complex met woonhuis in het oosten, stallingen in het zuiden en
een dwarsschuur in het westen die samen een aaneengesloten U vormen en de
vrijstaande, tot woning verbouwde, varkensstallen ten noorden.
Het pand werd opgericht als een alleenstaand breedhuis in 1716 op een eerder
bebouwd perceel (zie Kaarboek van de gemeente, 1690 en van de abdij, 1699 en
Ferrariskaart, 1771-1778). In 1775 gekocht door Jean A. B. Domis de Semerpont
(1727-1779), raadslid van Brabant, waarna het door de familie werd uitgebreid
tot een U-vormig hoeventje met herberg (zie Primitief kadasterplan, 1821 en
mutatieschets 1866/17).
Tussen 1842 en 1865 hield de eigenaar, burgemeester Charles Domis de Semerpont,
(1802-1878), hier zijn gemeenteraden, tot de bouw van een nieuw gemeentehuis in
1865 (zie Beigemsesteenweg nr. 373).
Circa 1881 vonden grondige verbouwingen plaats: het woonhuis werd zowel in de
lengte als in de breedte uitgebreid; de bijgebouwen werden gesloopt en grosso
modo op dezelfde plaats heropgebouwd (mutatieschets 1881/4).
De functie van café bleef zeker behouden tot het einde van de Eerste
Wereldoorlog.
In 1906 en 1974 werden nogmaals verbouwingen aan het woonhuis, en in 1906 de
bouw van een varkenstal ten noorden van het erf, kadastraal opgetekend. In het
laatste kwart van de 20ste eeuw werd de varkenstal verbouwd tot een
afzonderlijke woonentiteit.
Breedhuis met dubbelhuisopstand van zes traveeën en één bouwlaag onder een
overkragend kunstleien zadeldak op modillons, nok parallel aan de straat, "A°
1716" gedateerd door muurankers.
De zesde travee werd later toegevoegd, zie de onregelmatige travee-indeling, de
bouwnaad aan de achtergevel, de plaats van de schoorsteen en de vlechtingen
zichtbaar op zolder. Gecementeerde en witgeschilderde lijstgevel op afgeschuinde
zandstenen sokkel.
Rechthoekige beluikte vensters met verlaagde onderdorpels waardoor de
afschuining van de sokkel gedeeltelijk werd verwijderd. Korfboogpoortje in
kwarthol geprofileerde zandstenen omlijsting met imposten, sluit- en boogstenen
onder een druiplijst, bekroond door een getralied oculus onder druiplijst.
De boogstenen zijn voorzien van Romeinse cijfers in willekeurige volgorde. De
inscripties op de imposten, links "GDW" en rechts "122", verwijzen
respectievelijk naar familie De Wit, eigenaar in het tweede kwart van de 20ste
eeuw en het voormalige huisnummer. In de vernieuwde zijgevels zijn de
schouderstukken bewaard. Het dakvenster onder dito zadeldakje met decoratieve
windborden accentueert de deurtravee.
In het interieur bleven enkel een dwars tongewelf (vijfde travee) en het
dakgebinte bewaard.
Bron: Van Damme M. met medewerking van Debacker I. & Boekstal P. 2005:
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente
Grimbergen, Deelgemeenten Grimbergen, Beigem, Humbeek en Strombeek-Bever, Bouwen
door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB4, (onuitgegeven werkdocumenten).
Auteurs: Van Damme, Marjolijn
|