|
De Kroon
Kerkplein nr 6, Grimbergen
"De Kroon", reeds onder deze naam gekend in de eerste helft van de 15de eeuw,
dateert in zijn huidige vorm vermoedelijk uit het derde kwart van de 18de eeuw
(zie steekboogvensters en kapconstructie).
In verschillende opzichten een merkwaardig pand dat aan de straatzijde een
breedhuis met gebogen gevelverloop combineert met een naar voren springende
torenvormige uitbouw van één travee. Volgens sommigen behoorde deze aanbouw
oorspronkelijk tot een aangrenzend pand, bekend onder de naam "Op de trappen" of
"Kijk uit".
Opgenomen als monument in het beschermde dorpsgezicht "De dorpskern van
Grimbergen met elf monumenten" bij M.B. van 17 februari 1997.
Gedeeltelijk vrijstaand breedhuis opgetrokken in lokale kalkzandsteen van drie
traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (eternietleien).
Lijstgevel met gewijzigde ordonnantie afgelijnd door een kwarthol geprofileerde
daklijst. Steekboogvensters, op de begane grond beluikt, en een neotraditionele
pui uit het tweede kwart van de 20ste eeuw ter vervanging van een venster en een
deur nog weergegeven op een schilderij van Wilmet circa 1920.
Gecementeerde linker zijgevel, met aandak en schouderstuk aan de straatzijde, op
de zoldervensters na volledig blind.
De torenachtige uitbouw van één travee en drie bouwlagen onder een zadeldak, nok
parallel aan de straat, is opgetrokken uit baksteen en voorzien van rechthoekige
openingen onder arduinen lateien. De deur is niet aangegeven door Wilmet.
Zijpuntgevel met vlechtingen en een oculus.
Aan de achterzijde is er niets te merken van de niet onmiddellijk te verklaren
dispositie. De vier traveeën tellende kalkzandstenen achtergevel is grotendeels
gecementeerd en opengewerkt met deels aangepaste hoge rechthoekige vensters.
Inwendig bleef de originele dragende structuur met moer- en kinderbalken en de
kapconstructie bewaard.
Bron: Van Damme M. met medewerking van Debacker I. & Boekstal P. 2005:
Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente
Grimbergen, Deelgemeenten Grimbergen, Beigem, Humbeek en Strombeek-Bever, Bouwen
door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB4, (onuitgegeven werkdocumenten).
Auteur: Van Damme, Marjolijn
De Kroon historie
In een Beigemse schepenbrief van 1423 lezen we dat Janne
D’Ezelere, meier van de jonkheer van Nassau, eigenaar was van de 4 aansluitende
panden. Volgens de tiendenboeken van 1446 werd een zekere Van der Tommen
eigenaar en Pastoor Délestré stelt vast dat hij familie was van de burggraven
van Grimbergen. Bij de restauratie van "In De Kroon" ontdekte men een dwars-balk
met de inscriptie 1627. Dit is vermoedelijk het bouwjaar van het huidige gebouw.
Deze balk werd gerestaureerd en is ingewerkt als hangtoog aan de open keuken van
het huidige horecabedrijf. Tijdens de inhuldiging van Prins Eugenius de Bergues
in 1655 waren ‘De Kroon’
evenals de Groenpoort, de Roos en De Hert
de afspanningen waarin door de goegemeente uitbundig werd gefeest ! De vier
huizen deden in de 17de
eeuw samen dienst als brouwerij en waren binnendeurs met elkaar verbonden.
In
de jaren zeventienhonderd waren achtereenvolgens Steven De Vits, Jan Craenen en
Jacques Croonen (!) eigenaars. Deze laatste was 35 jaar lang chirurgijn (dokter)
en barbier van de abdij en de parochie. In 1741 kwam het goed in handen van
Ignatius De Reydt. Uiteindelijk ging de dokterswoning ‘De Kroon’ over naar
verscheidene families. Het is zowel buiten als binnenin beschermd als monument.
Het is opgetrokken in lokale kalkzandsteen van drie traveeën en twee bouwlagen
onder zadeldak (eternietleien) met een lijstgevel met gewijzigde ordonnantie.
De
torenachtige uitbouw van één travee en drie bouwlagen onder een zadeldak, nok
parallel aan de straat, is opgetrokken uit baksteen en voorzien van rechthoekige
openingen onder ardui-nen lateien en werd gemeenzaam de Kijkuit genoemd.
Inwendig bleef de originele dragende structuur met moer- en kinderbalken en de
kapconstructie bewaard. Bij de restauratie werden zij extra ondersteund door
betonnen constructies. In het begin maakte het gebouw deel uit van de
plaatselijke brouwerij. Na de stopzetting van de brouwerijactiviteiten werd het
een gewoon woonhuis. Het gebouw is in 1997 opgenomen als beschermd monument.
Sedert vier generaties woonde de familie Smedts er en baatte er sedert de jaren
30 tot begin jaren tachtig een herberg uit. Het als historisch monument
geklasseerde gebouw “In de Kroon” werd in 2010 aangekocht door de familie Spaens
en Sylvie Verbeke. In september 2011 werd met de restauratie en verbouwing
begonnen.
Bron: ‘Uit het verleden van Grimbergen’, deel II, door Daniël J. Délestré.
Serge Demol, voor Virtueel-Grimbergen
|
